Grondlegger van de Transactionele Analyse is de van oorsprong Canadese psychiater Eric Berne (1910-1970). Eric Berne, een pseudoniem voor Eric Lennard Bernstein, werd geboren in Montreal. 

Zijn vader was huisarts en zijn moeder schrijfster van beroep. Eric kende een gelukkige jeugd totdat zijn vader overleed toen hij 9 jaar oud was. In zijn latere loopbaan koos Berne voor een medische opleiding, net als zijn vader. Hij studeerde in 1935 af als arts. 

Berne emigreerde naar Amerika en veranderde zijn naam in Eric Berne. Daar begon hij aan een opleiding tot psychoanalyticus. Zelf ging hij in analyse bij Paul Federn. Federn hield zich op dat moment bezig met het concept egotoestanden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog ging Berne als psychiater in dienst van het Amerikaanse leger. Dankzij zijn werkzaamheden maakte hij kennis met een andere cultuur dan zijn psychoanalytische werkveld. In het leger moest hij namelijk in iets meer dan een minuut een oordeel vellen over de toelaatbaarheid van jonge mannen. Hij ontdekte hoeveel je te weten kunt komen in zo’n korte tijd, mede door het gebruik van intuïtie. Zo raakte hij steeds meer geïnteresseerd in intuïtie en in het verband tussen de uiterlijk waarneembare en de innerlijke mentale toestand. 

Na zijn ontslag uit het leger in 1946 hervatte Berne zijn psychoanalytische opleiding, nu onder begeleiding van Erik Erikson. Zowel Federn als Erikson hadden grote invloed op het denken van Berne. Erikson behoorde net als Federn tot de psychoanalytische school die gericht was op het ego van de cliënten. Erikson was bijzonder geïnteresseerd in de levenslange ontwikkeling van het individu door sociale interacties. Berne begon in deze periode zijn ideeën rondom intuïtie, egotoestanden, gedragsmatige aanwijzingen voor interne toestanden en de ontwikkeling door sociale interacties te combineren tot een samenhangende theorie. Dit is de Transactionele Analyse geworden. Hij publiceerde zijn eerste boek The Mind in Action in 1947. 

Transactionele Analyse

Nadat Berne in 1956 niet werd toegelaten tot het Instituut voor Psychoanalyse in San Francisco, besloot hij verder te werken aan een nieuw model voor therapie: Transactionele Analyse (TA). Hij ontwikkelde een diepgaande en systematische theorie bestaande uit een serie methoden en technieken om persoonlijke ontwikkeling mogelijk te maken en betekenisvolle relaties aan te kunnen gaan. Hij was een pionier en een radicale denker binnen de psychiatrie. Hij had al vele jaren kritiek op de wijze waarop vanuit de psychoanalyse therapie werd gegeven. Hij vond dat behandeling op de traditionele manier patiënten passief en aangepast hield. Daarom ontwikkelde hij een model en denkkader dat patiënten juist stimuleerde verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leven. Daar hoorde het gebruik van eenvoudige taal bij. 

Ook voor veel professionals buiten de gezondheidszorg was zijn werk inspirerend. Een keur aan managers, onderwijsgevenden, coaches en andere professionals ging in die eerste jaren al aan de slag met het gedachtegoed van de TA. Berne organiseerde vanaf 1957 vanuit zijn huis in San Francisco wekelijkse seminars die toegankelijk waren voor belangstellenden die mee wilden werken aan de ontwikkeling van de verschillende TA concepten. Berne, zelf een heldere denker, verwachtte van de deelnemers dat het scherpe denkers waren en dat zij een taal spraken die voor leken te volgen was. Vanuit die wekelijkse bijeenkomsten groeide de TA uit tot een wereldwijde gemeenschap van professionals die werken met het TA gedachtegoed en de TA-methodieken. 

In 1961 schreef Berne TA in Psychotherapy, een van de meest belangrijke werken in de TA-literatuur waarin hij egotoestanden, transacties, script en psychologisch spel uitlegde. In 1964 publiceerde Berne Games People Play. Dit boek werd een bestseller. Er werden meer dan vijf miljoen exemplaren van verkocht. Het succes van dit boek lag in de manier waarop Berne op eenvoudige wijze wist te verklaren hoe uiterlijke gedragingen uit interne drijfveren voortkomen; in ‘TA termen’ gezegd: hoe psychologische spelen de motor van je script zijn.

In 1964 werd door Berne en zijn collega’s de International Analysis Association (ITAA) opgericht en werd de naam van de wekelijkse seminars: San Francisco Transactional Analysis Seminar (SFTAS). In 1966 werd zijn boek Principles of Group Treatment uitgegeven. Al die jaren werkte Berne hard en intensief in zijn privépraktijk, aan het schrijven van boeken en artikelen en vervulde hij tal van officiële functies in het psychotherapeutisch veld. In juni 1970 had hij de manuscripten van twee boeken voltooid Sex in Human Loving en What Do You Say After You Say Hello?. Hij zou deze boeken zelf nooit te zien krijgen. Op 15 juli 1970 overleed Berne aan een hartinfarct. Evenals Berne zelf kreeg de TA wereld een te vroege dood van zijn ‘vader’ te verwerken.

Bronnen

Stewart, I. & Joines, V. (2012). TA Today. A New Introduction to Transactional Analysis ( 2nd ed.). Melton Mowbray, UK and Chapel Hill, USA: Lifespace Publishing.
Clarke, S. (2010) Clarke’s Dictionary of Transactional Analysis. Saint Paul: Peace Imprints.