Het is onze ambitie het gedachtegoed van TA te delen. Daarom geven we iedereen vrij toegang tot onze kennisbank. Wil je meer weten van een TA theorie of concept? Grasduin dan gerust eens in deze kennisbank. Ben je enthousiast geworden en wil je meer met TA? Kijk dan eens bij onze opleidingen.
Categorieën
Aangepast Kind (AK)
Onderdeel van het Communicatiemodel, het OVK-model (Ouder-Volwassene-Kind), is het Aangepast Kind (AK). Het is een van de vijf egotoestanden van het Functionele Model (E. Berne, 1966), het model waarmee je waarneembaar gedrag kunt analyseren. Het Aangepast Kind wordt gekenmerkt door activiteiten als meedoen met anderen, meedenken, samenwerken, gehoorzamen, adequaat reageren op confrontaties, eten wat de […]
Aanklager
De Aanklager is een van de rollen in de Dramadriehoek; een model dat in een oogopslag ineffectieve communicatie tussen mensen begrijpelijk, voorspelbaar en veranderbaar maakt. Naast de rol van de Aanklager heb je de rollen van de Redder en het Slachtoffer. Kenmerkend voor de Aanklager is dat hij/zij alles beter weet en de ander verwijt […]
Autonomie
Autonomieontwikkeling is het doel van TA. Kinderen zijn gebaat bij opvoeders, medewerkers bij leidinggevenden en coachees bij coaches die hen zodanig strooks (erkenning) geven dat hun autonomie wordt bevorderd. Hierdoor zijn zij in staat effectieve relaties aan te gaan, zelfstandig en probleemoplossend te werken en kunnen zij genieten van hun leven en hun werk. Eric […]
Cocreatie
Cocreatieve TA is een relatief nieuwe stroming binnen de TA die de nadruk legt op relaties, gezonde ontwikkeling en de mogelijkheden die cocreatie biedt . Het behoort daarmee tot de school van de relationele TA. De belangrijkste pioniers van cocreatieve TA zijn Graham Summers en Keith Tudor. In 2000 publiceerden zij hun eerste artikel in […]
Communicatiemodel (OVK)
OVK-model Eric Berne ontwikkelde zijn eerste ideeën over het OVK-model (Ouder – Volwassene – Kind) tijdens zijn werk als psychiater voor het Amerikaanse leger. Zijn beoordeling in de tweede wereldoorlog van ongeveer 25.000 soldaten vormde het begin van zijn denken over dit model als mogelijkheid om iemands persoonlijkheid te beschrijven. Hij gaf aan dat elk […]
Contracteren
Lies de Bruijn gaat in deze video in op het TA concept Contracteren en de verschillende lagen waarop je kunt contracteren. Een goed begin is immers het halve werk is, zeker voor een ieder die na een welverdiende zomervakantie weer aan het werk is gegaan!
Dramadriehoek
TA-professional Stephen Karpman is kunstzinnig begaafd en denkt in beelden. Dat is hoe de dramadriehoek ontstond: een model dat in een oogopslag ineffectieve communicatie tussen mensen begrijpelijk, voorspelbaar en veranderbaar maakt. Karpman publiceerde de dramadriehoek in 1968. Het denken over en begrijpen van ineffectieve communicatieve patronen zette de TA wereldwijd op de kaart. Patronen Een […]
Egogram
In het gedrag van mensen zijn vaak patronen te herkennen die direct te herleiden zijn tot de 5 verschillende egotoestanden: Structurerende Ouder (SO), Voedende Ouder (VO), Volwassene (V), Natuurlijk Kind (NK) en Aangepast Kind (AK). J. Dusay (1972) ontwikkelde het zogenaamde egogram om deze patronen in kaart te brengen. Het egogram is een grafische weergave […]
Egogram test
Met behulp van de onderstaande vragenlijst kun je een digitaal egogram maken. Je kunt in beeld brengen welke ik-toestand in jouw communicatiestijl toonaangevend is en welke je geneigd bent minder in te zetten. Kies bij elke stelling de meest passende uitspraak. In totaal zijn het 40 vragen. Je kunt kiezen uit: niet passend bij mij; […]
Egotoestanden
Matti Sannen over de wijze waarop je gedrag en communicatie van jezelf èn de ander kunt beïnvloeden.
Eric Berne
Grondlegger van de Transactionele Analyse is de van oorsprong Canadese psychiater Eric Berne (1910-1970). Eric Berne, een pseudoniem voor Eric Lennard Bernstein, werd geboren in Montreal. Zijn vader was huisarts en zijn moeder schrijfster van beroep. Eric kende een gelukkige jeugd totdat zijn vader overleed toen hij 9 jaar oud was. In zijn latere loopbaan […]
Functional Fluency
Functional Fluency betekent in het Nederlands zoiets als ‘doelmatige stroom’. Functional Fluency is een model dat door Susannah Temple is ontwikkeld vanuit de Transactionele Analyse. Het helpt mensen te kijken naar hun eigen gedrag en naar mogelijkheden om hier verandering in aan te brengen. Het model helpt om ‘doelmatig stromend gedrag’ te ontwikkelen, ofwel: soepel […]
Geïntegreerde Volwassene
‘Je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden’. Voor Berne (1961) was het realiseren van wat hij noemde ‘een geïntegreerde Volwassene’ het ideaal. Berne zag de geïntegreerde Volwassene als het laatste stadium in de ontwikkeling van de Volwassene ego-toestand. De geïntegreerde Volwassene zorgt ervoor dat je vrij kunt beschikken over alles wat waardevol […]
Injuncties
Injuncties (als onderdeel van script) zijn boodschappen die ouders aan hun kind geven vanuit hun Kind-egotoestand op momenten dat ze ongelukkig, angstig, woedend of teleurgesteld zijn. Het kind trekt op basis van deze boodschappen zijn/haar conclusie en neemt een besluit. Het kind legt zich met de injuncties in feite zelf een verbod of een beperking […]
Intuïtie
Eric Berne definieert intuïtie als ‘knowledge based on experience and acquired through sensory contact with the subject without the ‘intuiter’ being able to formulate himself or others exactly how he came to this conclusion’. Voor Berne speelde intuïtie een belangrijke rol in de ontwikkeling van zijn eerste ideeën over ego-toestanden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was […]
Kleine professor
Met de ‘Kleine Professor’ (Stewart & Joines, 1996) wordt binnen TA je intuïtie bedoeld. Het deel van jou waarmee je in het hier en nu feilloos aanvoelt, ziet of weet: ‘deze persoon verdraait de zaak, zij neemt me niet serieus’ of ‘mijn collega heeft behoefte aan wat aandacht (gezien worden)’. De energie die bij de […]
Literatuur
Leerboek Transactionele Analyse M. Thunnissen & A. de Graaf (red.) De Transactionele Analyse (TA) mag zich verheugen in een toenemende belangstelling in Nederland en Vlaanderen. De TA blijkt voor veel professionals in tal van contexten een uiterst bruikbaar en succesvol werkmodel. Voor het eerst verschijnt er een Leerboek Transactionele Analyse waaraan een groot aantal TA-opleiders […]
Natuurlijk Kind (NK)
Onderdeel van het Communicatiemodel, het OVK-model (Ouder-Volwassene-Kind), is het Natuurlijk Kind (NK). Het is een van de vijf ego-toestanden van het Functionele Model. Eric Berne, de grondlegger van de TA, gaf deze ego-toestand destijds aan met het Vrije Kind. De Graaf en Thunnissen (2012) hebben later de term Natuurlijk Kind geïntroduceerd. Met deze term kozen […]
OK Corral (OK kwadrant)
Het OK Corral (OK kwadrant) vertegenwoordigt vier standpunten, vier levensposities, over onszelf en anderen. Het kwadrant weerspiegelt welke positie we innemen ten opzichte van het leven. Andere auteurs spreken van existentiële posities of basisposities. Julie Hay spreekt heel treffend over ‘vensters op de wereld’. Elk mens gebruikt ‘het venster waardoor hij kijkt’ om conclusies te […]
Physis
Het begrip ‘physis’ is afkomstig van de Griekse filosoof Heraclitus die leefde van 540 tot 480 voor Christus. Hij gebruikte het om de groeikracht in de natuur aan te geven. Volgens Heraclitus zijn we altijd aan verandering onderhevig. We zijn geen moment hetzelfde. Alles verandert en alles beweegt op weg naar eenheid. Eric Berne, grondlegger […]
Rebels kind
Het Rebels Kind is onderdeel van het Aangepast Kind negatief, binnen het Communicatiemodel (OVK-model). Het is de manier waarop het Aangepast Kind negatief uitdrukking geeft aan het verzet tegen de verwachtingen en regels van ouders. Het Aangepast Kind zetten we in als we ons conformeren aan de verwachtingen van anderen, de verwachtingen die onze ouders […]
Script
Eric Berne beschreef script als het onbewuste levensplan, waarmee mensen hun leven vormgeven en waartoe het jonge kind besluit als gevolg van ouderlijke programmering en ervaringen in zijn jeugd. T. Newton benoemde het script als volgt: ieder van ons creëert in de eerste jaren van het leven een eigen voorgaand verklarend verhaal. Het levert ons […]
Strooks
Het woord strook is afgeleid van het Engelse woord ‘stroke’ dat zowel aai als klap betekent. Binnen de Transactionele Analyse (TA) gebruiken we het woord strook om ‘een eenheid van erkenning’ aan te geven. Strooks zijn van levensbelang. Mensen worden liever uitgescholden dan over het hoofd gezien. Kortom liever negatieve strooks dan helemaal geen strooks. […]
Supervisie
Supervisie zou je kunnen omschrijven als een contractuele relatie tussen de supervisor en supervisee, gericht op het verbeteren van de professionele relaties en effectiviteit van de supervisee. Dit sluit aan bij de definitie van Julie Hay (2007) over de functie van een supervisor: “It is his function to assist the supervisee to reflect on his […]
Symbiose
De theorie rondom symbiose is ontwikkeld door Schiff en haar medewerkers van het Cathexis Instituut. Schiff definieert symbiose als: ‘een relatie waarbij twee of meer individuen zich gedragen alsof ze een enkele persoon vormen’. We maken onderscheid tussen een gezonde en ongezonde (disfunctionele) symbiose. Bij een gezonde symbiose kun je denken aan de relatie tussen […]
Tijdstructurering
De komende zomer heb je waarschijnlijk voor een aantal weken de tijd echt aan jezelf. Heb je ernaar verlangd? Maakt het je niet zoveel uit? Dat kan veel zeggen over de manier waarop jij gewend bent je tijd te structureren. Alice Timmermans vertelt welke vormen van tijdsstructurering er zijn. Veel plezier met je vrije tijd […]
Transactionele Analyse
De Transactionele Analyse (TA) is een theorie over persoonlijkheid, communicatie en verandering, ontwikkeld in de jaren 1950-1960. Grondlegger van de Transactionele Analyse is de van oorsprong Canadese psychiater Eric Berne (1910-1970). Berne was een pionier en radicale denker binnen de psychiatrie. Hij ontwikkelde deze diepgaande en systematische theorie om persoonlijke ontwikkeling mogelijk te maken en […]
Voedende Ouder (VO)
Onderdeel van het Communicatiemodel, het OVK-model (Ouder-Volwassene-Kind), is de Voedende Ouder (VO). Het is een van de vijf ego-toestanden van het Functionele Model (E. Berne, 1966). Het model waarmee je waarneembaar gedrag kunt analyseren. De Voedende Ouder wordt gekenmerkt door activiteiten als belangstelling tonen, tijd vrijmaken voor iemand, iets doen voor een ander, luisteren, troosten, […]
Weer verbinding met jezelf en de ander
Door Marij Peeters, TA-professional & gezins- en relatietherapeut Juist in deze corona-tijd praten we vaak over het gemis aan contact, dat ene schouderklopje of het kopje koffie samen. Therapeuten en counselors hebben het dan vaak over hechting. Maar waar gaat hechting eigenlijk over? Denk aan je verbonden voelen, je niet alleen voelen, het niet alleen […]
Werkstijlen
Werkstijlen helpen te kijken naar onze stijl van werken en die van anderen. Over het algemeen helpen werkstijlen ons; het zijn eigenlijk kwaliteiten. Wanneer ze ons niet meer helpen bij ons werk en we onze strategie niet wijzigen, dan gaat de werkstijl ons besturen. We kunnen dan in onze valkuilen stappen. Dit gebeurt vooral als […]
Winnaarsdriehoek
De Winnaarsdriehoek is eigenlijk geen driehoek om de simpele reden dat er geen dynamiek is, laat staan een switch zoals bij de Dramadriehoek. De Dramadriehoek is een driehoek die de dynamiek tussen de onderlinge posities duidelijk maakt. Als je eenmaal in een van de hoeken belandt dan ‘zoef’ je, voor je weet, langs de benen van […]
