Het begrip ‘physis’ is afkomstig van de Griekse filosoof Heraclitus die leefde van 540 tot 480 voor Christus. Hij gebruikte het om de groeikracht in de natuur aan te geven. Volgens Heraclitus zijn we altijd aan verandering onderhevig. We zijn geen moment hetzelfde. Alles verandert en alles beweegt op weg naar eenheid. 

Eric Berne, grondlegger van de Transactionele Analyse introduceerde de term physis om er de innerlijke drijfveer van mensen naar heelheid en gezondheid mee aan te duiden. Hij beschrijft physis als de kracht die mensen drijft tot groei en ontwikkeling. In de Transactionele Analyse wordt physis ook wel vertaald als ‘levensenergie’. Physis wordt aangeduid met een pijl die recht naar boven gaat. Dit is de zogenaamde aspiratiepijl, ofwel de pijl van het verlangen.

Na Berne wordt het werken met de onderliggende kracht van physis tot heling, creatie- en levenskracht en zelfontwikkeling vaker benadrukt, onder meer door Petruska Clarkson. Clarkson beschrijft physis als een eerste en laatste vereiste voorwaarde in de begeleiding van mensen om heling te kunnen faciliteren. Volgens haar is het de centrale en meest belangrijke taak van therapeuten en opvoeders om mensen deze levensenergie in zichzelf te laten ervaren. Ze ziet physis als benodigde bronbesef of -kracht die een mens beschikbaar dient te hebben om ondersteuning te geven en toe te laten. Hierdoor is zelfrealisatie mogelijk. Om te ontwikkelen, groeien en veranderen moeten mensen zich eerst goed en OK met zichzelf voelen, ofwel in contact zijn met hun levensenergie. 

Physis gaat daarmee over onafhankelijke aspiraties zoals ze in dagdromen opduiken, over vragen als: wat zou ik doen als ik mijn gang kan gaan? Physis zet mensen aan om op te komen voor hun idealen. Het zorgt voor een innerlijk weten dat je vertelt wat je te doen en te laten hebt. Het maakt dat we niet bij de pakken neer gaan zitten, dat we meer dan één gedragsoptie hebben, dat we ons eigen zijn en doen onderzoeken en ons volledige potentiaal ontwikkelen.

Bronnen

Berne, E. (1968). A layman’s guide to psychiatry and psychoanalysis. New York: Simon & Schuster.
Berne, E. (1972). What do you do after you say hello? The psychology of human destiny. New York: Bantam Books. 
Clarkson, P. (1992). Physis in Transactional Analysis, Transactional Analysis Journal, 22:4, 202-209.
Clarkson, P. (1992). Transactional Analysis psychotherapy. An integrated approach. Londen/New York: Tavistock/Routledge.